ԿՈՄԻՏԱՍ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՏԵՐ-ՍՏԵՓԱՆՅԱՆ

1957-1972 (առաջնորդական տարիներ) ԿՈՄԻՏԱՍ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՏԵՐ-ՍՏԵՓԱՆՅԱՆ («Էջմիածին» ամսագիր, 1955 թ. Ա, էջ 19: 1957 թ. ԺԱ, էջ 60-61: 1980 թ. ԺԲ, էջ 34-35): Ծնվել է 1925 թ. Դամասկոսում (Սիրիա): Ավազանի անունը եղել է Ստեփան: Հոր անունը` Շմավոն: Սկզբնական կրթությունն ստանում է Ալեքսանդրետ քաղաքի (այժմ Սանջակ) Նուպարյան ազգային վարժարանում: Ապա 1938 թ. տեղափոխվում է Լիբանան և շարունակում իր ուսումը Բեյրութի Աբգարյան ազգային վարժարանում մինչև 1940 թ.: 1940-1945 թթ. սովորում է Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի ժառանգավորաց վարժարանում: 1945 թ. ձեռնադրվում է սարկավագ ձեռամբ Տ. Կյուրեղ պատրիարքի: 1947 թ. Բեյրութից ներգաղթում է Հայաստան և մեկ տարի սովորում Երևանի երաժշտական ուսումնարանում: 1948 թ. օգոստոսին Տ.Տ. Գևորգ Զ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կարգադրությամբ, որպես սարկավագ, ընդունվում է Մայր Աթոռի միաբանության շարքերը: 1951 թ. մարտի 18-ին ձեռամբ Տ. Վահան արքեպիսկոպոս Կոստանյանի, ձեռնադրվում է աբեղա և իր գեղեցիկ ձայնի համար վերանվանվում է Կոմիտաս: Երիտասարդ և ձայնեղ հոգևորականի առաջ բացվում է հոգևոր գործունեության լայն ուղի: Սկզբում նա նշանակվում է Ս. Գեղարդ վանքի վանահայր, ապա` 1952-1954 թթ. հոգևոր հովիվ Բաքվի և Թբիլիսիի հայոց եկեղեցիներում: 1954 թ. դեկտեմբերի 11-ին ձեռնադրվում է վարդապետ: 1954-1955 թթ. որպես ուսուցիչ պաշտոնավարում է հոգևոր ճեմարանում դասավանդելով ժամակարգություն և եկեղեցական երգեցողություն: Նա միաժամանակ եղել է փոխ-լուսարարապետ Մայր Տաճարի: 1956 թ. նշանակվում է Շիրակի թեմի առաջնորդ, իսկ 1957 թ.` Վրաստանի Հայոց թեմի առաջնորդ: Նույն թվականի նոյեմբերի 24-ին Մայր Տաճարում, ձեռամբ Տ.Տ. Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց Հայրապետի օծվում է եպիսկոպոս:

Վեհափառ Հայրապետի հրամանով Տ. Կոմիտաս եպիսկոպոսը 1972 թ. աշնանը Թբիլիսիից տեղափոխվում է Երևան և նշանակվում Արարատյան Հայրապետական թեմի առաջնորդական փոխանորդ: Շուտով նա արժանանում է արքության պատվի և նշանակվում Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի անդամ: Կոմիտաս արքեպիսկոպոսը ծանր հիվանդությունից հետո վախճանվում է 1980 թ. դեկտեմբերի 3-ին 55 տարեկան հասակում:

Կոմիտաս սրբազանի նախաձեռնությամբ կատարվում է Թբիլիսիի Ս. Գևորգ եկեղեցու բեմի ճակատային մասի մարմարապատումը, ինչպես նաև եկեղեցու հատակի խճանկարը: 1957 թ. նա Վանքի եկեղեցու գավթից Ս. Գևորգ եկեղեցու գավիթ է տեղափոխում չորս հայ գեներալների` կոմս Միքայել Լոռու-Մելիքյանի (1824-1888 թթ.), գեներալ-լեյտենանտ Արշակ Տեր-Ղուկասյանցի (1819-1881 թթ.), գեներալ-համհարզ Հովհաննես Լազարյանցի (1820-1879 թթ.) և գեներալ-մայոր Բեհբութ Շելկովնիկյանցի (1837-1878 թթ.) աճյունները: 1976 թ. նա կատարում է օծումը Երևանի վերակառուցված Ս. Սարգիս եկեղեցու: