ՔԱՐԱՓԻ ՍՈՒՐԲ ԳԵՎՈՐԳ ԵԿԵՂԵՑԻ (ԽԻԽՈՅԻ ԺԱՄ)

Թիֆլիսի Քարափի կոչված թաղամասում (Ազիզբեգովի վերելք) կառուցված հայկական եկեղեցու` Սուրբ Գևորգի հիմնադրման վերաբերյալ հիմնական աղբյուրը եկեղեցու հյուսիսային պատին եղած երկլեզու (հայերեն, վրացերեն) արձանագրությունն է: Արձանագրությունը վերծանել են Մ. Բրոսեն, Ս. Ջալալյանցը, իսկ ամբողջական տեքստը ներկայացրել է Պ. Մուրադյանը: Համաձայն այդ արձանագրության` եկեղեցին կառուցվել է 1753 թվականին, Զոհրաբյանց Պետրոսի միջոցներով[1]: Եկեղեցու հիմնադրման վերաբերյալ տեղեկություններ է հաղորդում նաև Էգն. Իոսելիանին: Համաձայն վերջինիս` այն կառուցվել է 1600 թվականին[2], սակայն Պ. Մուրադյանը կասկածի տակ է առնում նրա այս տվյալը, քանի որ հեղինակը հստակ սկզբնաղբյուրը չի մատնանշում: 1763 թվականի դրությամբ եկեղեցին Թիֆլիսի հայոց 7 գլխավոր եկեղեցիներից մեկն է եղել[3]:

Եկեղեցու վերաբերյալ նյութեր են պահպանվել նաև Վրաստանի և Իմերեթի թեմի ֆոնդի արխիվային վավերագրերում, որոնք ևս ապացուցում են եկեղեցու հայկական լինելը: Դրանցից ամենավաղը թվագրվում է 1814 թվականով: Քահանա է հիշատակվում Տեր Խաչատուրը[4]: 1839-1840 թվականներին քահանայագործել է Հովհաննես քհն. Տեր-Հովհաննիսյանը[5]: Պահպանվել են նաև 1860-1870-ական թվականների եկեղեցու չափաբերական մատյանները[6]: Եկեղեցին ունեցել է նաև իր շարժական և անշարժ գույքը: Այսպես` 1915-1916 թվականներին ունեցել է 2 տուն[7]:

Խորհրդային տարիներին եկեղեցին, ի թիվս հայկական մյուս եկեղեցիների, փակվում է: 1928 թվականի դրությամբ այն գրավված և փակված եկեղեցիների ցանկում էր արդեն[8]:

1990-1991 թվականներին սկսվում է եկեղեցու վրացականացման գործընթացը: Ավերման և վերափոխման են ենթարկվում եկեղեցու զանգակատունը, գմբեթը: 1991թ. եկեղեցին օծվում է և վերանվանվում «Ժայռի թաղամասի Սուրբ Գիորգի»:

Ճարտարապետություն. Աղյուսից կառուցված փոքր եկեղեցի է: Դահլիճում երկայնական պատերին կից երկու զույգ մույթեր են, որոնք ստեղծում են խոր որմնախորշեր: Խորշերը ծածկող կամարները խիստ սլաքաձև են, գետնահար համաչափություններով:[9]

Վիրահայոց թեմ

Վրաստանի հայկական պատմամշակութային ժառանգության ուսումնասիրության կենտրոն