წმინდა ათინოგენი ეპისკოპოსი დაიბადა ქალაქ  სებასტიაში, ქრისტიანი მშობლების ოჯახში.   "წმინდანთა ისტორია“ გვიყვება, რომ იგი ლოცვითა და სკიპტრით  ამარცხებს ვეშაპს, რომელიც ავიწროებს ქალაქის მოსახლეობას, სებასტიის მიტროპოლიტის მიერ ინიშნება მცირე ჰაიქის ქალაქ პიტაკტოს ეპისკოპოსად. ის  თავის    10 მოწაფესთან ერთად უარს აცხადებს  კერპებისთვის მსხვერპლის შეწირვაზე, რის გამოც თავს კვეთენ. წმინდა გრიგოლ განმანათლებელი, რომელიც მეფე ტრდატთან სამსახურის დაწყებამდე დაქორწინებული იყო ათინოგენის დასთან - მარიამთან, კესარიიდან დაბრუნებისას მისი წმინდა ნაწილები, წმინდა ჰოვანეს მკრტიჩის ნაწილებთან ერთად სომხეთში ჩამოაქვს და ასვენებს ტარონის პროვინციის გლაკას მონასტერში.   სომხური სამოციქულო ეკლესია წმინდა ათინოგენი ეპისკოპოსის ხსოვნის დღეს სამჯერ აღნიშნავს.

წმინდა თადეოზ მოციქული   და წმინდა სანდუხტ ქალწული სომეხთა ეკლესიის ყველაზე მნიშვნელოვანი წმიდანთაგანნი არიან, ვინაიდან  მათ  სახელს უკავშირდება სომეხთა განათლების ამბავი. ნეტარმა თადეოზმა მაცხოვარი იხილა და მას დაემოწაფა.  ჩავიდა ედესაშიც და ქრისტიანობაზე მოაქცია მთავარი ავგაროზი, ხალხი და ქურუმები.   მრავალ სასწაულთან ერთად, მან განკურნა   ავგაროზი, შემდეგ კი ედესაში დანიშნა თავისი შემცვლელი, და გაემართა მეფე სანატრუკის სამფლობელოებში. აქ ქრისტიანობაზე მოაქცია   ადგილობრივები და დააფუძნა სომხური წმინდა  სამოციქულო ეკლესია. არტაზის პროვინციაში რომ მივიდა, მოციქული შევიდა მეფის კარზე და მოაქცია მეფის ასული ქალწული სანდუხტი. ეს რომ  მეფე სანატრუკმა შეიტყო, ციხეში ჩასვა  თადეოზ მოციქულიც და ქალწული სანდუხტიც და სასტიკად აწამა ისინი. მოციქულმა თადეოზმა და ქალწულმა სანტუხტმა მოწამებრივად დაასრულეს სიცოცხლე სამეფო  აგარაკზე - დაბა შავარშავანში.   სომეხთა ეკლესია წმინდა თადეოზ მოციქულის ხსენების დღეს აღნიშნავს ორჯერ: ერთხელ წმიდა ბართლომე მოციქულთან, ხოლო მეორედ წმინდა ქალწულ სანდუხტთან ერთად.

წმინდა ესაია წინასწარმეტყველი  ძველი აღთქმის ოთხ დიდ    წინასწარმეტყველთაგან პირველია. ესაია  წინასწარმეტყველი დაიბადა და მთელი ცხოვრება გაატარა  იერუსალიმში, იწინასწარმეტყველა  მე -8 საუკუნის შუა ხანებში.  წინასწარმეტყველ  ესაიას უდიდებულესობით და ავტორიტეტით დაწერილი მცნება აქვს - ღვთის, სამართლიანობის,  ცოდვის, რელიგიის და სხვადასხვა საკითხების შესახებ. ჰქონდა  მოქნილი გონება, იყო იერუსალიმის   ოთხ მეფეთა წინამძღვარი.  განუმეორებელი  სტილითა და სულისკვეთებით დაწერილი მისი წიგნი   ძველი და ახალი აღთქმების დამაკავშირებელი რგოლია.   წმინდა  ესაიას უწოდებენ ევანგელურ წინასწარმეტყველს,   მესიის, ანუ  ქრისტეს შესახებ  ყველაზე მეტის წინასწარმეტყველების გამო. მან თავი წარადგინა როგორც  მსახური, უფლისგან გამოგზავნილი, "ღარიბების ქადაგების,   გულით ავადმყოფების განსაკურნად“. შემდგომში ამ  მისიაში უნდა ეხილა იესო ქრისტეს ის პროგრამა, რომლის განსახორციელებლადაც მოევლინა იგი ამ   სამყაროს (ლუკა 4:16-21) .  გადმოცემის თანახმად, კერპთმსახურმა მეფე მანასემ მოისურვა მისი მოკვლა და ბრძანა  დაეჭირათ იგი. ესაია ხის ფუღუროში დაიმალა, მაგრამ მტანჯველებმა იპოვეს, დაუწყეს ხეს ხერხვა და ხესთან ერთად წინასწარმეტყველიც შუაზე გადახერხეს.

მაცხოვრის ფერისცვალების დღესასწაული  სომხური  სამოციქულო ეკლესიის 5 ძირითად დღესასწაულთაგან ერთია. უფალმა თავის მოწაფეთაგან გამოარჩია პეტრე, იაკობი და იოანე და მათთან ერთად თაბორის მთაზე ავიდა სალოცავად. სანამ მაცხოვარი ლოცულობდა, დაღლილ მოწაფეებს ჩაეძინათ. გაღვიძებისას ნახეს, რომ იესო ქრისტემ ფერი იცვალა: „და იცუალა მათ წინაშე სხუად ფერად და განბრწყინდა პირი მისი ვითარცა მზე, ხოლო სამოსელი მისი იქმნა სპეტაკ ვითარცა ნათელი“ (მათე XVII, 2). ამ დროს მაცხოვრის გვერდით ზეციური დიდებით შემოსილი მოსე და ელია წინასწარმეტყველები იდგნენ, რომლებიც მაცხოვართან იმ ვნებისა და ტანჯვის შესახებ საუბრობდნენ, რომლებიც მას იერუსალიმში მოელოდა. ამის მნახველი მოწაფეები გამოუთქმელმა ნეტარებამ მოიცვა და გაოგნებულმა პეტრემ   წამოიძახა: „მოძღუარ კეთილ არს ჩუენდა აქა ყოფა. და ვქმნეთ აქა სამ ტალავარ: ერთი შენდა, ერთი მოსესა და ერთი ელიაისა“ (ლუკა IX, 33). ამ სიტყვების თქმის შემდეგ ნათელი ღრუბელი დაადგა მათ, ხოლო ღრუბლიდან მოისმა ხმა ღვთისა: „ესე არს ძე ჩემი საყუარელი, რომელი მე სათნო ვიყავ. მაგისი ისმინეთ“ (მათე XVII, 5). შეშინებული მოწაფეები პირქვე დაემხვნენ, მათთან იესო მივიდა, ხელი შეახო და უთხრა: „აღდეგით და ნუ გეშინინ“ (მათე XVII, 7). როდესაც მათ მიმოიხედეს, მოსე და ელია აღარსად იყვნენ.

სომხური ეკლესია ჩვენი უფლის იესო ქრისტეს  ფერისცვალების დღესასწაულს აღნიშნავს აღდგომიდან   98 დღის შემდეგ, 28 ივნისიდან 1 აგვისტომდე. სომხურ ეკლესიაში ამ დღესასწაულს უწოდებენ ასევე ვარდავარს. ოდითგანვე დაცულია ვარდავარის დღეს წუწაობის ტრადიცია. ფერისცვალების მომდევნო ორშაბათს მიცვალებულთა ხსოვნის დღეა.

იესო ქრისტეს   ფერისცვალების - ვარდავარის, დღესასწაულამდე ერთკვირიანი მარხვაა. სომეხთა ეკლესიაში მას ეწოდება ვარდავარის მარხვა. მარხვის ბოლო - შაბათ დღეს ხსნილია, ანუ ამ დღეს ნებადართულია თევზისა და   რძის ნაწარმის მიღება.