ეფესოსის წმინდა კრების 200 კათოლიკოსების ხსენების დღე

ეფესოსის კრება 431 წელს, თეოდორე უმცროს იმპერატორის დროს, 200 მეუფეს მონაწილეობით ჩატარდა, რომლებიც კონსტანტინოპოლის პატრიარქ ნესტორის არასწორი სწავლების განსახილველად შეიკრიბნენ. ამ სწავლების თანახმად, იესო ქრისტეში არსებობდა ორი დამოუკიდებელი, ერთმანეთის საწინააღმდეგო ბუნება, ღვთიური და ადამიანური. ნესტორი ქადაგებდა, რომ ქრისტე დაიბადა როგორც ჩვეულებრივი ადამიანი, ხოლო ღვთიურობა მის პიროვნებაში ჩასახლდა, შესაბამისად, წმინდა მარიამმა ღმერთი  კი არა ადამიანი შობა. ეფესოსის კრება უარყოფს ნესტორის არქიმანდრიტობას და აღიარებს კიურეხ ალექსანდრიელის სწავლებას, როგორც მართმადიდებელ რწმენას, რომლის მიხედვითაც ქრისტეს ღვთიური და ადამიანური ბუნება ცალ-ცალკე არ არსებობს, ისინი შერწყმულია: ერთი უფალი, ერთი იესო, ერთი სახე და შერწყმული ღვთიურ-ადამიანური ბუნება. წმინდა მარიამი არის ღვთისმშობელი, რადგან მან გააჩინა ღმერთის შვილი. გამოიცა კიურეხ ალექსანდრელის „Մի է բնութիւն բանին մարմնացելոյ» ფორმულა. სომხური ეკლესია არ იღებდა მონაწილეობას კოსმოსურ კრებაში, თუმცა წინა კოსმოსურ კრებებთან ერთად მიღებული აქვს მისი გადაწყეტილებები და კოსმოსური რეპუტაცია.