ՂՈՒԼԱԼԻՍ -ՍՈՒՐԲ ԽԱՉ ԵԿԵՂԵՑԻ, ՀԻՄՆԱԴՐՎԵԼ Է 1994 ԹՎԱԿԱՆԻՆ ԿԱԹՈԼԻԿ ԵԿԵՂԵՑԻ: ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ՝ ՍՈՒՐԲ ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ՄԱՏՈՒՌ
Ղուլալիսը հայաբնակ գյուղ է Վրաստանի Սամցխե-Ջավախքի տարածաշրջանի Ախալցիխեի շրջանում, Ախալցիխե քաղաքից 6 կմ հարավ-արևմուտք: Գյուղում ապրում են ինչպես Հայ Առաքելական Եկեղեցու, այնպես էլ Կաթոլիկ Եկեղեցու հետևորդներ: Ղուլալիսցի Հայ Առաքելական Եկեղեցու հետևորդները տարիներ շարունակ իրենց հոգևոր կարիքները հոգալու համար հաճախել են հարևան Փոքր Պամաճի և Սազելի եկեղեցիները: Այս բացը լրացնելու նպատակով 2000 թվականին ղուլալիսցի Ռոբերտ Անդրանիկի Հարությունյանի բարերարությամբ կառուցվում է Սուրբ Աստվածածին մատուռ-աղոթատունը[1]:
Ճարտարապետություն. Սուրբ Աստվածածին մատուռը կառուցված է տուֆից, ունի երկթեք տանիք: Որպես կապակցանյութ օգտագործվել է կիրը: Ըստ պլանավորման ունի երկարավուն քառանկյուն ձև: Ընդհանուր չափսերն են 6,77x4,68 մ: Մուտքը արևմտյան կողմից է: Մուտքի վերևում կարմիր տուֆից խաչքար է քանդակված, իսկ մուտքի աջ և ձախ կողմերում կան հայերեն արձանագրություններ: Հարավային պատին կամարակապ պատուհան է բացված: Ներքին տարածքի հյուսիսային պատին մկրտության ավազանն է[2]: Արևմտյան ճակատին ագուցված սալիկին արձանագրված է.«Այս մատուռ-աղոթարանը | կառուցվել է Ղուլալիս | գյուղի ծնունդ Ռոբերտ | Անդրանիկի | Հարությունյանի | բարերարությամբ | 08.08.2000 թ.»[3]:
Ձեռագիր. Ղուլալիս գյուղում առ այսօր պահվում է Պետրոս Պետրոսյանի կողմից Հինձքից բերված կաշվե կազմով և թանկարժեք քարերով զարդարված մի ձեռագիր Ավետարան, որը Պետրոսյան գերդաստանի ժառանգների տոհմական սրբությունն է համարվում:
Գերեզմանատուն. Գտնվում է գյուղում: Առ այսօր պահպանված տապանաքարերից հները վերաբերում են 19-րդ դարի առաջին կեսին: 19-րդ դարի երկրորդ կեսի որոշ տապանաքարեր արձանագիր են և ունեն ուղղանկյան տեսք[4]:
Վիրահայոց թեմ
Վրաստանի հայկական պատմամշակութային ժառանգության ուսումնասիրության կենտրոն
[1]http://www.jah.am/%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD-2:
Տե´ս նաև Ս. Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան 2008, էջ 235:
[2]Վրաստանի հայկական պատմամշակութային ժառանգության ուսումնասիրության կենտրոն:
Վիրահայոց թեմ:
[3]Ս.Կարապետյան, նույն տեղում:
[4]Ս.Կարապետյան, նույն տեղում: